Etiket: kalp krizi

Kalp Krizinde İlk Yardım

kalp

Anında bakım: Birisinden yardım çağırmasını isteyin ya da kişinin acil yardıma ihtiyacı yoksa siz 112’i arayın. Bilinci açıksa kişiyi yatırın. Boyun çevresindeki dar giysileri.çıkartın, kişiyi sıcak tutun ve rahatlatmaya çalışın.

Nitrogliserin gibi bir kalp ilacı taşıyıp taşımadığım sorun. Kişiye ilacı alması için yardım edin. Bir aspirini çiğneyip yutmasını, sonra da su içmesini sağlayın. Aspirin kanı sulandırıp kalbin daha fazla kan almasına yardımcı olur. Kişiye yiyecek ya da içecek hiç bir şey vermeyin. Tıbbi yardım gelene kadar kişinin yanından ayrılmayın. Takviye oksijen varsa kullanın.

Kalp Spazmı

Anjinayı göğüs ağrısının diğer nedenlerinden ayırt etmek önemlidir çünkü farklı şekilde tedavi edilir ve farklı bir prognozu (seyri) vardır. Göğüs ağrınızın anjina olmadığını bilmek çok güven verici olabilir.Göğüs ağrısı olan birçok kişi, bir kalp hastalıkları olabilece­ğinden endişe eder fakat göğüs ağnsı olan kişilerin sadece çok azının bir kalp hastalığı vardır.

SEMPTOMLAR
Anjina, göğsün ortasında bir baskı, sızı ya da yanma hissidir. Genellikle fiziksel egzersiz ve duygusal stres esnasında, soğuğa maruz kalındığında ya da ağır yemek­lerden sonra oluşur.

Arterler şiddetli bir şekilde daraldığında (%80’den fazla), dinlenirken de anjina hissedilebilir. Bu rahatsızlık tipik olarak göğüs kemiğinin (sternum) altında başlar; boyna, çeneye ve omuzlara (özellikle sol omza) ve hatta kola yayılabilir. Genellikle bir endişe ya da huzursuzluk hissi buna eşlik eder.

Anjina ağrısı genellikle keskin değildir. Daha ziyade, bir baskı ya da sıkışma hissidir. Bazen, sadece huzursuzluk yaratan bir histir; gerçek bir ağrı değildir. Vücudunuzun pozisyonu ya da derin bir nefes almak anjinayı etkilemez; ancak, plörezi (akciğer zan iltihabı) ya da perikardit gibi göğüs ağrısının diğer nedenleri bunlardan genellikle etkilenir.Genellikle bir anjina atağı sadece birkaç dakika sürer. Efor sarf etme tarafından tetiklendiyse, genellikle dinlendiğinizde birkaç dakika içinde geçer. Böyle bir ağrı 20 dakikadan fazla sürdüğünde, bir kalp krizine işaret edebilir.Bu tip bir ağrınız olursa ve 20 dakikadan fazla sürerse, bir ambulans çağırınız.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Anjinadan şüphelenildiğinde, doktor genellikle bir elektrokardiyogram (EKG) ve efor testi yapar. Bu testler, özellikle efor testi, koroner arter hastalığını saptamaya yardımcı olur.EKG tamamen tehlike­sizdir (güvenlidir). Bir efor testi sırasında kalp krizi geçirme olası­lığı 10000’de l’ dir.
Koroner anjiyogramla gerçekleştirilen bir kardiyak kateterizasyon sırasında kalp krizi geçirme riski (yaklaşık olarak 5000’de 1) biraz daha yüksektir fakat bu, koroner arter hastalı­ğını teşhis etmede daha kesin bir sonuç sağlar.
Koroner anjiyogram, EKG ya da efor testiyle sonuç alına­madığında ya da anjiyoplasti ya da ameliyatla tedavi gerekti­ğinde koroner arter hastalığını teşhis etmek için kullanılır. Ancak anjiyogram, kalp krizine neden olabilecek “hassas plakları” saptamakta daha az kesin bir sonuç verir.
Anjinanın tedavisi; ne kadar şiddetli olduğuna, son zamanlarda daha şiddetlenip şiddetlenmedi­ğine (halen hafif olsa da), yaşam tarzınızı ne kadar engellediğine ve beklentileriniz ile amaçlarınıza bağlıdır.

Aşağıdakilerden bazıları anjinanız için faydalı olabilir:

■ Risk faktörlerini azaltınız.

Koroner arter hastalığını ve anjinayı kötüleştiren risk faktör­lerini (sigara içme, aşırı kilo, yüksek kan basıncı (tansiyon) ve yükselmiş kolesterol gibi) ortadan kaldırma konusunda çaba harca­yınız ve yaşam tarzınızda diyabete (şeker hastalığına) yakalanma olasılığınızı azaltacak değişikler yapınız.

■ Günlük aktivitelerinizi ayarlayınız. Belirli tür aktiviteler düzenli olarak anjinaya neden oluyorsa, bu aktiviteleri daha yavaş yapmayı deneyiniz. Kalbiniz sabahları ve yemeklerden sonra daha çok baskı altındadır; dolayısıyla, bu zamanlarda fiziksel aktivitelerden kaçınınız.

■ Stres ve kızgınlığı azaltınız.
Stres ve kızgınlık düzenli olarak anjinaya neden oluyorsa, bir stres azaltma programına katılmayı düşününüz.

■ Egzersiz. Egzersizin anjinaya neden olmasına rağmen, denet­lenen bir egzersiz programı güvenle kalbi kuvvetlendirip sonunda da anjinayı azaltır. Yavaşça başlayınız; günün optimal (en uygun) zamanlarında yapacağınız egzersiz düzeyi­nizi giderek arttırınız. Doktorunuz neleri yapıp neleri yapamayacağı­nızı size söyleyebilir.İlaçlar da tedavide önemli bir  rol oynamaktadır:

■ Beta blokerler, kalp çok fazla çalışmak zorunda kalmasın diye kalp hızını yavaşlatmak için kullanılır. Anormal kalp ritmi riskini azaltırlar ve kan basıncını (tansiyonu) düşürürler.

■ Aspirin, trombosit fonksiyo­nunu (işlevini) etkileyerek hastalıklı kan damarlarında yeni kan pıhtılarının oluşumunu engellemeye yardımcı olmak için kullanılır.

■ Kalbiniz, kan basıncına karşı çalışmak zorundadır. Kalp krizinden sonraki birkaç gün içinde genellikle, esasen kan basıncını (tansiyonu) düşürerek, kalbinizin daha etkin bir şekilde çalışmasına yardımcı olmak için anjiyo tansin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörlerine başlanır.
Bu tedavilerin tamamı anjinanızı yeterli ölçüde rahatlatamazsa  ya da anjina yeni ve şiddetliyse, son zamanlarda şiddeti artmışsa ya da dinlenirken oluşuyorsa anjiyoplasti ya da koroner arter bypass ameliyatı gibi daha agresif (ve riskli) tedaviler gerekebilir. Teşhis ve tedavi için hastanede yatmak gerekebilir.

■ Gen tedavisi Deneysel bir anjina tedavisinde kalp kasma enjekte edilen genler küçük kan damarlarının kalbin yeterli kan tedarikinden mahrum bölgelerine doğru büyümelerine neden olur.

Kalp Krizi

Bu aynı zamanda, kardiyak arreste (kalp durmasına) neden olan kalp ritmi bozukluklarına da neden olur. Tıkanıklık 3 saat içinde açılmazsa, kalbin kandan mahrum kalan kısmının %90’ı ölebilir. Kalp kasının bir kısmının ölmesi kalp krizi olarak adlandırılır. O 3 saatlik zaman dilimi esnasında kalp kası henüz ölmemiştir. Eğer kandan mahrum kalmasına neden olan tıkanıklık ortadan kaldırılabilirse zamanla normal fonksiyonunu (işlevini) yerine getirmesi tekrar sağlanabilir.

kriz

Tıkanmış bir koroner arteri açmaya çalışmada kullanıla¬bilen çeşitli teknikler vardır. Bunlar “reperfüzyon” teknikleri (“perfüzyon” kan akışı, “reperfüzyon” da kan akışının yeniden sağlanması anlamına gelir) olarak adlandırılır ve hayat kurtarabilirler.Bu nedenle, bir kalp krizinin ilk belirtileri görülür görülmez tıbbi yardım almaya çalışmak son derece önemlidir.

SEMPTOMLAR
Kalp krizinin tipik semptomları, anjinarınkilere benzer fakat daha şiddetli ve daha uzun sürelidir. Genellikle sıkıştıran ya da yanma yapan bir ağrı ya da göğsünüzün ortasında kötü (berbat) bir baskı hissedersiniz. Bu ağrı, boynunuza, çenenize, omzunuza, kolunuza ya da sırtınıza yayılabilir.

Daha nadir olarak, bir kalp krizi, daha çok hazımsızlığa benzer bir hisse neden olabilir, karnınızın üst kısmının ortasında bulantı, sızı yapan bir his duyarsınız. Büyük bir güçsüzlüğe ya da bayılmak üzereymişsiniz gibi bir hisse neden olabilir.

TANISAL TESTLER
Bir kalp krizinden şüphelenildiğinde. doktor öncelikle kan basıncınızı (tansiyonunuzu) ve kalp hızınızı ölçecek ve kalbinizin ne derece efektif çalıştığına dair bir fikir edinmek için kalbinizi ve akciğerlerinizi dinleyecektir. Kalp krizi teşhisi semptomlarınıza, fiziksel tetkikinize, elektrokardiyograma ve kalp kası enzimleriniz için yapılan kan testlerine bağlıdır.

Elektrokardiyogramlar
(EKG’ler) kalp kası hasarlarını gösterir ve kalbin bir tarafındaki tüm duvar boyunca devam eden hasarı (Q dalgası kalp krizi) ayırt edebilir. Yeni bir Q dalgası gösteren bir EKG, kalp krizinin güçlü bir kanıtıdır. Q dalgası göstermeyen bir kalp krizini gösteren bir EKG’yi yorumlamak daha zordur.

EKG, potansiyel olarak tehlikeli olan kalp ritmi bozukluklarını ve bir kalp krizi esnasında oluşabilen anormal kalp bloğunu da gösterebilir.

Kardiyak enzim testleri, kalp kası dokusu hasar gördüğünde kana boşaltılan belirli kardiyak enzimlerin varlığını belirler (saptar). Kalp hasarı tespit etmek için en sık olarak aranan iki enzim troponin ve keratin kinaz MB’dir. Troponin, bir kalp krizinden 4 saat sonra kanda saptanabilir; keratin kinaz MB 12 ila 24 saat sonra en yoğun düzeyde bulunur.

Göğüs ağrısı mevcut bulunan ve EKG’sinde Q dalgası kalp krizi görülmüş olan kişilerin kardiyak enzimlerini ölçmek, zaten kesin olan bir teşhis hakkında sadece daha fazla bilgi sağlar. EKG’de Q dalgası görülmediğinde teşhis yaparken kardiyak enzimler çok önem kazanmaktadır. Keratin kinaz MB enzimi ölçümleri aynı zamanda kalp kasının ne kadannın hasar gördüğünü belirlemede de faydalıdır çünkü daha çok hasar genellikle daha yüksek keratin kinaz MB enzimi düzeyine yol açar.

Ekokardiyogramlar bir kalp krizinde meydana gelen efektif bir şekilde pompalama yapmayan kalp duvarı parçalarını göstermekte bazen faydalıdır. Ekokardiyagramlar, kalp krizi konjestif  kalp yetmezliğine neden olduğunda, kalp krizinin kalbin genel pompalama kabiliyetini ne derece kötü etkilediğini ve kalp kapakçıklarının görevlerini doğaı şekilde yerine getirip getirmediklerini belirlemede de yaralı olabilir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Muhtemelen, daha çok hemşire ile doktorun ve durumunuzu gözlemlemek ve acil durumlara müdahale etmek için daha çok aletin bulun duğu bir yoğun bakım ünitesine (ya da kroner bakım ünitesine) yerleştirilirsiniz.
Bir kalp krizinden sonraki ilk birkaç gün, yatak istirahıtına ve tehlikeli ritimlerin oluşmadığından emin olmak için kalp atışınızın sürekli olarak gözlenmesine gerek duyabilirsiniz.

Eğer şoktaysanız ya da konjestif kalp yetmezliğiniz varsa, sürekli olarak kan basıncınızın (tansiyonunuzun) ölçülmesi için kolunuzdaki bir artere bir kat eter yerleştirilmesi gerekebilir. Ürettiğiniz idrar miktarını ölçmek için mesanenize bir kat ater ya da belki, kalbinizin ne derece etkili pompalama yaptığını ölçmek için boynunuza bir kat eter takılması gerekebilir.

Şunlara da gereksinim duyabilirsiniz:
■ Oksijen

■ İntravenöz nitrogliserin Bu ilaç, anjina ağrınızı rahatlatmak ya da hasar görmüş kalp kasına kan akışını iyileştirmek için kullanılabilir.

■ Heparin ve aspirin Bu kan sulandırıcı ilaçlar, hastalıklı kan damarlannda yeni kan pıhtılarının oluşumunu önlemeye yardımcı olmak için kullanılır. Tirofiban olarak adlandırılan daha yeni bir kan sulandırıcı ilaç, heparin ve aspirine eklendiğinde, daha fazla fayda sağlayabilir. Q dalgası meydana gelmeyen bir kalp krizi geçiren kişilerde, enoksaparin olarak adlandırılan yeni bir kan sulandırıcı ilaç heparinden daha iyi sonuçlar verebilir.

■ Beta blokerler Bu ilaçlar, kalp çok fazla çalışmak zorunda kalmasın diye kalp hızını yavaşlatmak ve kalp ritmi bozukluklarını önlemek için kullanılır. Kalp krizinden sonraki aylarda kalp hastalığından ölme riskini azaltırlar.

■ Anjiyo tansin dönüştürücü enzim inhibitörleri Eğer kalp krizinden sonraki ilk 36 saat içinde bu ilaçlara başlanırsa, bu ilaçlar kalbinizin daha az çalışmasına yardımcı olur ve özellikle büyük (majör) bir kalp krizi geçirdiyseniz, sonraki 30 gün içinde ölme riskinizi azaltır.

■ Trombolİtik tedavi Bir kalp krizinden sonra genellikle 4 ila 7 gün arasında hastanede kalmanız gerekir. Tam olarak ne kadar süre hastanede kalacağınız, krizin şiddetine ve herhangi bir komplikasyonun meydana gelip gelmediğine bağlıdır.

Hastanede yattığınız sürece doktorlar, kalbinizin fonksiyonunu ne derece iyi yerine getirdiğini ve başka bir kalp krizi geçirme riskinizin ne kadar olduğunu değerlendirmek için testler yaparlar. Kalbinizin kuvveti ve fonksiyonu, kalp kasının nerelerde hasar gördüğünü belirlemek için bir ekokardiyogramla ölçülebilir.

Herhangi bir anormal kalp ritmi olup olmadığını görmek için , gözlemlenirsiniz. Ayrıca, başka invaziv testler yapılmadan hastaneden çıkmanızın güvenli olup olmadığını görmek için normal efor testinden daha az yorucu olan bir efor testinden de geçirilirsiniz.Efor testi herhangi bir sorun olduğunu gösterirse ya da kalp krizinden sonra dönem dönem anjinanız olursa, sonraki adım koroner arter hastalığınızın şiddetini belirlemek için kalp odacıklarındaki ve büyük (majör) kan damarlarındaki basıncı ölçmek için kardiyak kateterizasyon yapılmasıdır.

Eğer soaın; kan akışını kayda değer bir derecede önleyen bir arterdeki stenoz (daralma) ise, daman açmak için balonlu ya da muhtemelen stentli anjiyoplasti kullanılabilir. İki ya da daha fazla damar söz konusu olduğunda ya da kalp kasının büyük bir kısmını besleyen kan tehlike altında olduğunda, bu alana kan akışını yeniden sağlamak için muhtemelen bypass ameliyatı önerilecektir.

İlaçlar da bir kalp krizinden sonra hayatta kalma olasılığınızı arttırmaya yardımcı olabilir. Bu ilaçlardan biri, başka bir kalp krizi geçirme olasılığınızı %31 oranında azaltan aspirindir, Varfarin olarak adlandırılan bir diğer güçlü kan sulandırıcı de benzer sonuçlar doğurmaktadır fakat izlenmesi zor olduğundan ve kanama yapma riskinden dolayı sıklıkla kullanılmaz (nadiren kullanılır).

Kolesterol düzeyiniz ortalamanın üzerindeyse, etkili (güçlü) kolesterol düşürücü ilaçlar  Özellikle kalbin pompalama kabiliyetinin tehlike altında olduğu vakalarda, ACE inhibitörleri gibi, beta blokerler de hayatta kalma olasılığını arttırmaktadır. Bu ilaçlar, Yüksek Kan Basıncı (Tansiyon) için Doğru İlacı Seçme bölümünde tartışılmıştır.
Bir kalp krizi geçirmişseniz, başka bir kalp krizi daha geçirme ve (vaktinden önce) ölme riskiniz daha yüksektir. Ancak, yaşantınıza ve yaşam tarzınıza dikkat ederseniz, hastaneden çıktıktan sonra iyileşme olasılığınızı büyük derecede arttırırsınız.