BÖĞÜRTLEN YAPRAĞI

Rubus caesius L. (Rosaceae) ve buna yakın diğer türlerin kurutulmuş yaprağıdır. Bu tür çalı görünüşünde, beyaz çiçekli, dikenli ve çok yıllık bir bitkidir. Yapraklar 3 yaprakçıklı. Yaprakçıklar alt yüzde tüylü ve dişli kenarlı. Meyva önce yeşil, sonra kırmızı ve olgunlukta siyahımsı renklidir. Türkiye-de yaygın bir bitkidir. Bilhassa yol ve hendek kenarlarında yetişir.

Yapraklar tanen, organik asitler ve şekerler taşımaktadır.

Dahilen, infusyon veya dekoksiyon {% 5) halinde, kabız, kuvvet verici, idrar söktürücü ve şeker hastalığına karşı kullanılır. Bademcik iltihaplarında dekoksıyonu gargara halinde kullanılmaktadır. Yara iyi edici olarak, kurutulmuş yaprak ince toz haline getirilir ve bu toz yara üzerine ekilir.

Meyvanın ezilmesi ile elde edilen usare de kabız etkiye sahiptir. Dahilen veya gargara halinde kullanılır. 

R. sanctus Schreber (Syn: R. anatolicus Focke) (Anadolu böğürtleni): Çiçeklerdeki fılamentlerin tüylü olması ile yukarıdaki türden kolaylıkla ayrılabilir. Anadoluda yaygın bir türdür. Yaprakları yukarıdaki tür gibi kullanılmaktadır.

Böğürtlen kökü de aynı maksatlar için kullanılmaktadır.

AHUDUDU YAPRAĞI (Folium Rubi idaei): R. idaeus L. türünün kurutulmuş yapraklarıdır. Bu tür 1-2 m yükseklikte, ince dikenli, beyaz çiçekli ve çok yıllık bir bitkidir. Yapraklar 3-7 yaprakçıklı. Yaprakçıklann kenarları dişli ve alt yüzleri, keçe gibi, tüylüdür. Meyva olgunlukta kırmızı renkli, hoş kokulu ve mayhoş lezzetlidir. Karadeniz bölgesi ormanlarında yabani olarak bulunursa da bilhassa bahçelerde yetiştirilmektedir.

Yapraklar tanen, organik asitler ve vitamin C taşır. İnfusyon (% 5) halinde kabız olarak kullanılır.

i – Es, S.: Konya’da şeker hastalığı sağaltma ilaçlan Türk Folklor araştırmaları 18 (359): 8685(1979).


Meyvaları (Fructus Rubi idaei) organik asitler, şekerler ve vitamin C taşır, iştah açıcı, idrar söktürücü ve kuvvet verici olarak, taze halde kullanılır.