BOYACI SOMAĞI YAPRAĞI

Cotinus coggyria Scop. (Syn: Rhus cotinus L.) (Anacardiaceae) türünün kurutulmuş yapraklandır. Bu tür 5 m kadar yükselebilen bir ağaççıktır. Yapraklar basit, tam kenarlı, 4-7 cm uzunlukta ve tüysüz. Güney Avrupa ve Anadoluda yaygındır.

Yapraklar tanen ve flavon türevleri (fisetin) taşımaktadır.

Antiseptik, kabız, kan kesici ve ateş düşürücü etkilerinden ötürü, dahilen infusyon halinde (% 5) kullanılmaktadır. Tehlikesiz ve etkili bir drogdur.

Odunu “San kök” veya “San odun” (Lignum Fla-vum) ismi altında eskiden beri deri ve kumaş boyamakta kullanılmaktadır. Verdiği renk açık san olup zamanla koyulaşır ve sabit kalır (7). Ticarette “kabuklu” veya “kabuğu çıkarılmış” olarak bulunur (8).

Diğer isimler: Sarıboya ağ., Sarıcan (K. Maraş bölgesi).

1  – Şentürk, A.: Malatya’da ot, çiçek ve meyvalardan yapılan ilâçlar-Türk Folklor Araştırmaları 13 (270): 6196 (1972).

2 – Öncü, C: Türkiye sumakları ve ekstraküan üzerinde deneysel araştırmalar – Ankara Univ. Ziraat Fak. Yay. No, 28, Ankara

(1951).

3 – Schmaus, G. ve ark.: Volatile consütuents of Rhus coriaria and Achillea wühelmsii from Turkey K.H.C. Başcr ve N. Güler

(eds.): Essentıal oils 178, İstanbul (1993).

4 – Topçuoğlu, A.: Sumak yaprağı istihsali – Orman Genel Müd. Tek. Haber. Bült. I (2): 11 (1962).

6 – Altınkurt, O. ve Heper, S.: (Rhus coriaria) Sumak’ın farmakolojik etkileri – Türk Hij. ve Tec. BioIojİ Derg. 30 (1): 41

7  – Eşberk, T. ve Hamamcıoğlu, M.: Boyacı sumağı (Cotinus coggyria Mili. veya Rhus cotinus) ve elde edilen renklerin haslık

derecesi – Ankara Üniv. Zir. Fak. Yıil. 3: 1 (1953).

8 – Yiğitoğlu, A.K.: Türkiye iktisadiyatında ormancılığın yeri ve ehemiyeti 110, Ankara (1941).