Berberis vulgaris L. (Berberidaceae) türünün kurutulmuş kökleridir. Bu tür 1 m kadar bir yüksekliğe erişebilen, çalı görünüşünde, dikenli ve sarı çiçekli bir ağaççıktır. Meyvası olgunlukta kırmızı renkli olarak kalır. Gövde ve kökün iç kısmı parlak sarı renklidir. Kuzey Anadolu bölgesinde yetişir.

Bileşim: Alkaloitler (berberin, columbamin, jatrorrhizin, palmatin ve diğerleri) taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Amberparis (2) kökü veya kök kabuğu (Cortex Berberidis radicis) iştah açıcı, ateş düşürücü ve kuvvet verici etkilere sahiptir. İnfusyon (% 2), günde 2-3 bardak içilir.

‘^tnB. crataegina DC. (Karamukdikeni (3).Dikenü-zümü): 2 m kadar yükselebilen, çalı görünüşünde, san çiçekli bir bitkidir. Meyvalar olgunlukta siyah bir renk alır. Anadoluda yaygın bir türdür.

Bu türün kökleri yukarıdaki türün kökleri yerine kullanılabilir. Meyvaları (Fructus Berberidis crataeginae) tanen, organik asitler (malik, tartrik, sitrik) ve vitamin C taşımaktadır, idrar arttırıcı ve balgam söktürücü olarak, infusyon halinde, kullanılır. Türkiye’nin bir ihraç ürünüdür.

Sivas bölgesinde, taze veya kuru meyvalarından

1 – Baytop. T. und Terzioğiu, A.: Cber die osmanischen Ambra Tabletten Beitrage zur Geschıchte de Pharmazie 30 (2): 14 (1978).

2- Arapça “Amirbaris” kelimesinden.

3 – Agrostemma githago L. (Caryophyllaccae) türüne de “Karamuk” ismi verilmektedir

hazırlanan hoşaf, şurup veya Garaş (kara aş) ismi verilen tatlı halinde gıda olarak kullanılmaktadır (1). Meyvalarm ekşi lezzetli olması bu tatlılara mayhoş bir lezzet verir.

Bu türün yapraklan (Folium Berberidis crata eginae) meyvalar gibi kullanıldıktan başka, bulgur pilavı ve çorba gibi yemeklere lezzet vermek (ekşi lezzet) için katılır (Konya bölgesi).

Diğer isimler: Kadıntuzluğu, Karamuk ağacı, Sarı ağaç, San çalı, Sarı odun.

Etki ve kullanılışı: Gaz söktürücü, iştah açıcı, süt arttıncı ve uyku verici gibi etkileri bulunmaktadır. Uygulamada bilhassa gaz söktürücü olarak kullanılmaktadır.

Bazı içkilerin (rakı, anizet gibi) yapımında kullanılmaktadır. Sezai Deymer rakıda anason esansının miktar tayini için kolay bir metot tarif etmiştir

Kullanılış şekli: Toz 0.5 • 1 gr, günde bir iki defa, İnfusyon (% 1-2), günde 2-3 bardak içilir,

Diğer isimler: Enison, Mesirotu (Burdur, Karamanlı), Raziyaneirumi