IGDE ÇİÇEĞİ

Elaeagnus angustifolia L. (Çiçek iğdesi, Yabani

iğde) (Elaeagnaceae) türünün kurutulmuş çiçekleridir. Bu tür 7 m kadar bir boya erişebilen, dikenli ve kışın yaprak döken bir ağaççıktır. Yapraklar gümüşi renkli, dar uzun. Çiçekler 4 parçalı, sarımsı-beyaz renkli, hoş ve kuvvetli kokulu. Meyva tek tohumlu’; dar uzun, 2 cm kadar uzunlukta ve sarımsı esmer renkli (Resim: 31). Türkiyede yaygın bir bitkidir. Su kenarlarında çok görülür. Orta Anadoluda tarla kenarlarına çit olarak dikilir.

Çiçekler ve yapraklar, infusyon halinde (% 5) idrar verici ve ateş düşürücü olarak kullanılmaktadır.“

Bu türün bir varyetesi (E. angustifolia L. var. orientalis (L.) Kuntze) Orta ve Doğu Anadoluda meyvası için yetiştirilir. Bu varyetenin meyvaları zeytin tanesi büyüklüğünde, kırmızımtırak esmer renkli, gümüşi pullu, iç kısmı unlu gibi ve tatlı lezzetlidir. Vatanı Orta Asya olduğu sanılan bu bitkinin meyvalan “İğde” ismiyle çerez olarak yenilir. Yaprak” ve çiçekleri yukarıdaki tür gibi kullanılır. .

Hippophae rhamnoides L. (Yalancı iğde) (Elaeagnaceae): 3-10 m yükseldikte, kışın yapraklarım döken, dikenli bir ağaççıktır (Resim: 39). Yapraklar dar, sapsız, 3-6 cm uzunlukta, grimsi renkli. Meyva 3-7 mm boyda, portakal şansı renkli, tek tohumlu, ekşi lezzetli. Kuzey ve Doğu Anadoluda dere ve yol kenarlarındaki kumluklarda sık görülür ve tarla kenarlarında çit olarak yetiştirilir.

Anadoluda subsp. caucasica Rousi alttürü yetişe mektedir.

Meyvaları organik asitler (malik asit), vitaminler (B grubu, E ve C) ve flavon glikozitleri taşımaktadır. ,

Kabız, kuvvet verici ve antiseptik etkileri vardır. Taşıdığı yüksek oranda vitamin C nedeniyle grip ve soğuk algınlığına karşı koruyucu olarak kullanılır. İnfusyon (% 5), şurup veya reçel halinde alınmaktadır. Etkili ve zararsız bir drogdur.

1 – Kokulu bezelye çiçeği (Lathyrus odoratus L.) ne de ‘Itırşahi* ismi verilmekledir.

2- Kalças, E.L.: Food from the fıelds 51. Bornova (1980).

Kurutulmuş meyvalan, Avrupa firmaları tarafından büyük miktarlaıda istenmesine karşılık, toplayıcı’bulunmadığından, dışsatımı gerçekleştirilenle-mektedir.

İnsanlarda kromozom anomalileri

Sayı anomalilerine yol açan en önemli me­kanizma «nondis j unction» dır. Nondisj unction, eş kromozom çiftlerinden birisinin meiotik bö­lünme sırasında anafazda ayrılamaması olayı­dır. Bunun sonucu trisomik veya monosomik zi­gotlar oluşur. Down sendromunda nondisjunc tion 21″. Kromozom çiftine aittir. Turner sendro mu x kromozomu monosomisidir. Bu bozuklukta da monosomik zigot aynı mekanizma ile oluşur. Sayı anomalisi anafaz gecikmesi sonucu da olu­şabilir.
Mitotik bölünme sırasında oluşan nondis junction ise mozaisizme, yani aynı kişide değişik sayıda kromozomlar içeren hücre dizilerine yol açar.
İnsanlarda poliploidi letaldir. Ancak mozaik poliploidi durumları yaşamla bağdaşabilir. Spon tan düşük ve ölü doğumlarda ovumun iki ayrı sperm ile döllenmesi sonucu oluşan triploidilere rastlanmaktadır. Düşük fetuslarda ve malign hastalıklarda tetraploidi de görülmektedir.

İnsanda yapısal anomaliler
Kromozomlardaki kırılmalar sonucu oluşurlar. Uç kısımlardaki kırılmalar kromozom mater yelinin bir bölümünün yok olmasına (delesyon, kısmi monosomi) yol açar. Bu delesyonlar bazen sporadik, bazen de kalıtsal olabilir. Sporadik olanlar basit delesyondur. Kalıtsal olanlar ise kırılan ucun başka bir kromozoma translokas yonu sonucu oluşur ve taşıyıcılardan geçer. De­lesyon bazen uçta (terminal delesyon) olmayıp, gövdede olur tinterstisyel delesyon). İzokro mozom sentromerin uzunlamasına ekseni yerine transvers eksenden ayrılması sonucu oluşan du­rumdur. Bunun sonucu bir kolun düplikasyonu nu içeren iki izokromozom ortaya çıkar. Bu du­rum en çok x kromozomunda görülür.
Translokasyon tipindeki yapısal anomalinin oluşması için en az iki kromozomun kırılması ve yeniden birleşmesi gerekir. Bu olay eş olmayan kromozomlar arasında olursa resiprokal translo­kasyon adını alır. Bu olay sonucunda üç tip ga­met oluşur. Normal ve dengeli translokasyon gösteren gametler fenotipi normal çocuk oluş­turur. Dengesiz gametlerden bir bölümü triso­mik, bir bölümü ise monosomik olacağından böyle bir gametten meydana gelen fetusun geli­şimi anormal olacaktır. Translokasyon anomali­sini dengeli taşıyan kişiler, bütün gen kompo nentlerini taşıdıklarından genotipleri normal olur. Bu kişilere «translokasyon taşıyıcısı» denir.

Böyle kişilerin çocukları ise kendilerini oluşturan gametteki kromozoma göre düplikasyon (kısmi trisomi) veya delesyon (kısmi monosomi) send romu belirtilerini göstereceklerdir. Robertsonian veya santral birleşme biçiminde bir translokas­yon tipinde ise iki akrosentrik kromozom sent romere yakın bölgeden kırılmakta ve birleşmek­tedir/kromozomlardan her. İkisinin kısa kolları ve birinin seırttomeri kaybolur. Bu olay en sık 13. Kromozom ile 21. Kromozom arasında görül­mekte ve down sendromuna ya da trisomi 13 e yol açmaktadır.

Belirti Çizelgeleri Nasıl Kullanılır?

Çizelgeler, hekiminizin yerini almak üzere değil, ne zaman doktorunuzu aramanız gerektiğine karar vermenize yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır. Yalnızca yol gösterici talimatlardan oluşmuşlardır ve belli olgulara ilişkin olarak, yalnızca doktorunuz tarafından doğru biçimde verilebilecek tıbbi tavsi­yenin yerini alamazlar.

Bazı çizelgelerde, belirtilerin kendiliklerinden hafifleyip hafif­lemediklerini görmek için bekle­meniz önerilecektir. Tüm durum­larda, sağduyunuzu ön planda tutun; belirtiler şiddetlenir veya sizi kaygılandıracak seviyeye gelirse, vakit kaybetmeden dokto­runuzu arayın.

Düzen Belirti Çizelgeleri Dört Kategoriye Ayrılmıştır:

■ Genel belirtiler (bu çizelgeler genellikle herkes için geçerlidir)
■ Kadınlarda baş gösteren belirtiler
■ Erkeklerde baş gösteren belirtiler
■ Bebek ve çocuklarda baş gösteren belirtiler

Doğru Çizelgeyi Bulmak

İlk olarak, belirtiyi tanımlayın. Belirtinin genel mi, yoksa yaşa veya cinsiyete özgü mü olduğuna karar verin. Örneğin, bebeğiniz kusuyorsa, tüm yaşlar için geçerli olan çizelgeden ziyade, Bebeklerde Kusma çizelgesinde, teşhise yönelik daha iyi bir yol gösterileceğini bilin.

Çizelgeleri Nasıl Kullanmalı?

Her bir çizelgede, bir belirti başlığı ve onu takiben kısa bir tanım veya başka tanıtıcı bilgiler bulunmak­tadır. Belirtiniz için uygun çizel­geyi bulduğunuzdan emin olmak için başlığa ve kısa tanıma bakın.
İlk soruyu cevaplayarak başlayın. Çizelgenin sol üst kısmından başlayıp sağ alt kısmına doğru ilerlemeniz önemlidir. Soruların diziliş sırası, olası uygun teşhise ulaşmanızda önem arz eder.

Her Bir Belirti Çizelgesi aşağı­daki Bölümlere Ayrılmıştır:

SEMPTOMLAR

Bu bölüm, bir “evet” ya da “hayır” cevabı gerektiren sorular içerir. Bir “evet” cevabı verdiğinizde, sizi başka bir soruya veya Harekete Geçmek bölümüne yönlendiren, sağ tarafa doğru çizilmiş oku takip edin. Bir “hayır” cevabı verdi­ğinizde, sizi bir sonraki soruya yönlendiren, aşağı doğru çizilmiş olan oku takip edin. Çizelgenin Harekete Geçmek bölümüne ulaşana kadar, okları takip ederek soruları yanıtlamaya devam edin.

Bu bölümde sunulan tavsiyeler aşağıdaki gibidir:

■ Hemen doktorunuzu arayın. Doktorunuzu arayın ve belirtile­rinizi, ne zaman başladıklarını, nasıl farkına vardığınızı ve kendi kendine tedavi anlamında ne yaptı­ğınızı anlatabilecek durumda olun.

■ Doktorunuzu arayın veya Doktorunuza görünün. Uygun olduğunuzda doktorunuzu arayın veya yakın bir zaman için randevu alın. Belirtilerinizi, ne zaman başladıklarını, nasıl farkına vardı­ğınızı ve kendi kendine tedavi anlamında ne yaptığınızı anlatabi­lecek durumda olun.

Bazı durumlarda, doktorunuzu aramadan önce, belirtilerinizin hafifleyip hafiflemediğini görmek için günler veya haftalar boyunca beklemeniz önerilecektir. Yine de, sağduyunuzu ön planda tutarak, eğer belirtileriniz sizi kaygılandırıyorsa vakit kaybetmeden doktoru­nuzu arayın.

Septik artrit Etyoloji

Hemoglobinopatisi olanlarda özellikle sicklecell anemisi olanlarda salmonella, immünokompromize kişilerde, hemodializ hastalarında gram (-) enterik basiller ve nadir diğer mikroorganizmalar sık görülür.

Kronik süpüratif artrit ise Brucella. mycobacterium ve mantarlara bağlı olarak gelişir.