Mikroskobik Testler

Vücut yüzeyinden alınan hücrelerde kanser sinyalleri olup olmadığına mikroskop altında bakılabilir. Buna, sitolojik inceleme denir ve en bilinen örneği Pap smear/simir testidir.

Bir doku biyopsisi, kanser de dahil, çeşitli anomalilere bakılmak üzere, mikroskop altında incelenebilir.

Klasik Röntgenler

Roentgen’in kullandığı X-ışınları, çevrede bulunan doğal radyoaktif maddelerin ürettiği ışınlar idi; bugün, X-ışınları makineler tarafından üretilip kontrol edilmektedir.

X-ışını huzmesi, vücudu­nuzun yakınında bir yere yerleşti­rilmiş olan bir makine tarafından üretilir. Işın, vücudunuzun içinden geçerek, diğer tarafa yerleşti­rilmiş olan fotoğrafik bir levhaya çarpar. Kemik gibi yoğun yapılar, çok fazla ışın emerek X-ışınlarının fotoğrafik levhaya ulaşmalarını engellerler. Bu durum, kemiklerin filmde beyaz alanlar olarak görül­mesine sebep olur.

Akciğer gibi, vücudun boşluklu bölgeleri, x-ışınlarının geçişini büyük oranda mümkün kılarak, koyu bir görüntünün fotoğrafik levhaya ulaşmasını sağlarlar. Deri ve kas gibi, havadan daha fazla ancak kemikten daha az yoğun­luğa sahip olan yumuşak dokular, gri gölgeler olarak yansır.

X-ray ışınları bugüne kadar film üzerine yansıtılmış olsa da, görüntüler artık dijital teknolojiden faydalanarak elde edilmekte ve bilgisayarlarda saklanabilmektedir.

Röntgen filmleri, doktorlara, akciğer kanseri, meme kanseri (mamografi vasıtasıyla), kafatası kırıkları, zatürree, kemik kırıkları ve ağız ve çene sorunları da dahil olmak üzere pek çok hastalığa tanı koymada yardımcı olur.

Bir röntgen filmi çektirmek için, muayene masasının üzerine uzanır veya bir fotoğrafik levha önünde ayakta durursunuz. Vücudunuzun incelenmeyecek bölgelerini radyas­yondan korumak için, o bölgeleri kapatacak kurşundan yapılmış bir önlük giyebilirsiniz.

Teknisyen, makinenin, vücudun incelenecek bölge­sine yönlenmiş olduğundan emin olduktan sonra odadan dışarı çıkabilir. Sizden, birkaç saniyeliğine nefesinizi tutma­nızı isteyecek (nefes alıp verirken vücudun hareket etmesi, görün­tüyü bulanıklaştırabilir) ve röntgen aletini çalıştıracaktır.

Işın, vücudunuzdan bir saniyeden az bir sürede geçer ve size hiçbir rahatsızlık vermez. Aynı vücut bölgesinin röntgeni, birkaç farklı açıdan çekilebilir. Genellikle, röntgenler, tek bir ana ait görüntü veya filmler çekmek için kullanılır. Ancak, bir seferde birden fazla görüntü kaydetmek için, belli bir sürede sürekli ışın vererek, bir film veya video kamerası ile hareketler kaydedilebilir.

Diğer bir röntgen türünde, vücudun belli bölgelerini daha iyi görüntülemek amacıyla, bir kontrast madde (boya) kulla­nılır. Boya, ışınları emen (kemik­lerin yaptığı gibi) yoğun bir kimya­saldır ve bu nedenle, filme beyaz bir görüntü olarak yansır. Bazı durumlarda, boya, normalde içinde yalnızca hava bulunan bir boşluğu doldurmak için kullanılır; bu yolla, o boşluğun şekli ortaya çıkmış olur.

Örneğin, sıradan bir mide röntgen filminde, midenin şekli veya çevresi pek fazla görülemez. Ancak, kontrast maddeyi içtiğinizde, midenizin görüntüsü, film üzerinde beyaz bir bölge olarak belirir.

Kontrast madde, aynca, kalın bağırsağın şeklini görebilmek amacıyla, lavman yoluyla da verile­bilir. Aynı zamanda, bir organın şeklini veya işlevini, enfeksiyonlu veya kanamalı bölgeleri veya bir tümörü görebilmek amacıyla, kan dolaşımına zerk de edilebilir.

Manyetik Rezonans Görüntüleme

Bir MRG taraması esnasında, içinde büyük bir mıknatıs ve verici olan bir makinenin içine giren bir masaya uzanırsınız. Vücut dokularınız, manyetik alana ve radyo dalgalarının titreşimlerine maruz kaldıklarında, etrafınızı çevreleyen makina tarafından tespit edilen sinyaller yayar. Elde edilen bilgi daha sonra, sinyallerden bir görüntü oluşturan bilgisayara gönderilir.

Yağlar gibi, fazlaca sıvı ve çok sayıda hidrojen atomu ihtiva eden dokular, açık renk görüntüler olarak belirir. Kemikler gibi, daha az sıvı ve daha az sayıda hidrojen atomu ihtiva eden dokular ise, daha koyu görüntüler olarak yansır. Bazen, görüntüleri iyileş­tirmek amacıyla, kana kontrast madde zerk edilir.

BT taramasında olduğu gibi, MRG’de de, organların iç bölge­leri klasik röntgen filmlerinden çok daha iyi görülebilir. Güçlü manyetik alan, aygıtı yerinden oynatabileceğinden, vücudunda, beyin anevrizması klipsi veya kalp pili gibi belli metal implantlar veya aygıtlar bulunan kimseler, MRG çektiremezler.

Cerrahi operasyonda kulla­nılan klipsler ve ortopedik metal implantlar genellikle sorun yaratmaz, ancak yine de vücudu­nuzda herhangi metal bir madde bulunuyorsa, radyologunuza bunu belirtmeniz gerekir. MRG, acı vermeyen bir teknik olsa da, bazı kişiler, silindir biçimin­deki MRG makinesinin içinde kapalı kalmakla ilgili sıkıntı yaşarlar ve makinenin içi gürültülüdür. Gürül­tüyü duymamanız için, birçok tesiste müzik dinlemeniz için kulak­lıklar verilir. Aynı zamanda, MRG makineleri daha açıktır; vücudu­nuzun büyük kısmı makinenin içinde değildir, yalnızca taranacak bölge silindirin içine alınır.

MRG, kemikle çevrili vücut bölgelerinin görüntülerini sağlaya­bilir, dolayısıyla beyin ve omuriliği görüntülemede özel bir önem arz eder. Ayrıca eklemleri incelemede de yaygın olarak kullanılmaktadır. Kan damarlarının detaylı görün­tülerinin alınması gerektiğinde, benzer bir teknik olan manyetik rezonans anjiyografi kullanılabilir.

Tanı Testleri

En yaygın olarak kullanılan testler, birçok organın ve vücut sisteminin ne kadar iyi işledi­ğini açığa çıkaran, kan ve idrar tahlilleridir. Birçok hekim, tanı koyma sürecine, bu tahlillerle ve daha düşük maliyetli ve daha az müdahale gerektiren diğer testlerle başlar. Görüntüleme testleri gibi daha karmaşık testler, yalnızca gerekli görüldüğü takdirde uygulanır.

Doktorunuz, bir testten geçme­nizi önerdiğinde, nedenini ve testin tam olarak nasıl yapıldığını anlamanız önemlidir.

Hekiminize Sorabileceğiniz Bazı Sorular:

■ Test neden önerildi?
■ Neyi gösterecek?
■ Teste nasıl hazırlanmalıyım?
■ Ne hissedeceğim?
■ Ne kadar sürecek?
■ Testten sonra ne hissedeceğim?
■ Nasıl yapacağım?
■ Herhangi bir riski var mı?
■ Sonuçları ne zaman alacağım?
■ Test sonuçları, tedavinin seyrini nasıl etkileyebilir?
■ Maliyeti nedir?