NANAHAN

Canım copticum Bentham et Hooker fil. (Syıı: Trachysperraum ammi (L.) ex Turrill) (Umbelliferae) türünün olgun meyvalarıdır.

40-70 cm yükseklikte, parçalı yapraklı, beyaz çiçekli, tüysüz ve bir yıllık bir bitkidir. Türkiye’de Birecik (Urfa) bölgesinde yetiştirilmektedir (2).

Dış görünüşü: Meyvalar 2 mm kadar büyüklükte, esmer renkli ve kekik kokuludur.

Bileşim: Birecik kökenli örnekler % 3.4 oranında uçucu yağ taşımaktadır. Bu yağ içinde, timol üzerinden hesaplanmış, % 42.8 oranında fenolik bileşikler saptanmıştır (3).

1  – Yenen, M. ve Çoknaz. U.: Memleketimizde yetişen Sambucus türlerinin rutozit ve anlosiyanozit içeriği açıcından

değerlendirilmesi-VUI. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, bildin Özetleri 72, İstanbul (1989).

2 – Biiytop, A.: Une drogue peu connue en Turquie – İstanbul Ecz. Fak. Vlecın. 22: 54 (1986).

3 – Baytop. T. ve Sütliipınar, N: Characteristics of “Nanahan” cultivııted in Anatolia and its volaıile oi! – İstanbul Ecz. Fak.

Kullanılış: Meyva ve meyvalardan elde edilen uçucu yağ, bilhassa doğu ülkelerinde (İran, Hindistan) gaz söktürücü, kabız, cinsel gücü arttırıcı, kurt düşürücü ve idrar arttırıcı olarak kullanılmaktadır. Timol elde edilen önemli ve ilkel maddedir (1). Gaziantep ve Urfa bölgelerinde aktarlarda satılır ve süt arttırıcı olarak kullanılır.

Mısır anasonu adıyla da tanınan bu meyvalar, Urfa bölgesinde, ekmek hamuruna katılır ve bu şekilde Özel kokulu bir ekmek hazırlanır.