Pelargonium graveolens L’Her. et Alton, P. ro-seum Willd. (Geraniaceae) ve bunlara yakın diğer türlerden elde edilen uçucu yağdır. Bu türler halen bilhassa Hindistan ve Kuzey Afrika (Fas, Cezayir) da yetiştirilmektedir. Uçucu yağ su buharı distilasyonu ile elde edilir. Verim % 0.1 civarındadır.

Renksiz ve kuvvetli gül kokulu bir sıvıdır. Gera-niot, citronellol ve feniletil alkol taşır.

Sabun ve parfümeri sanayiinde önemli bir koku verici maddedir. Fiyatı düşük olduğundan gül ya-ğı’nın tağşişinde de kullanılmaktadır. Bu yağ eskiden, hacılar aracılığıyla, Arabistandan getirilirdi. Halen bu yağ yerine gül yağı kullanılmaktadır.

Diğer isimler: Itırşahi yağı (1).

Orta ve Doğu Anadolu dağlarında yetişen P. endlicherianum Fenzl türünün çiçekleri Anadoluda kurt düşürücü olarak kullanılmaktadır (Bkz.: Elbistan solucanotu).

Güney Afrika kökenli bazı Pelargonium tüûtri-nin melezleri ve kültür formları bütün dünyada süs bitkisi olarak kullanılmaktadır. Memleketimizde bilhassa yetiştirilen türler şunlardır: P. peltaium (L.) L’Her. (Sakız sardunyası), P. radicula (Cav.) L’Her. (Itır) ve P. hybridum (L.) L’Her. (Sardunya).

P. odoratissimum Ait. türü limon kokulu bir bitkidir. Taze yaprakları ıtır adı altında İzmir bölgesinde, sütlü tatlılara, koku vermek için kullanılır (2).