BOYOTU TOHUMU

Trigonella foenum-graecum L. (Leguminosae) türünün olgun tohumudur. Bu tür 10-50 cm yükseklikte, çiçekleri sanmsı-beyaz, bazen hafif pembe renkli. Meyva düz veya biraz kıvrık, 5-1İ cm uzunlukta ve 10-20 tohumludur. Orta ve Güneydoğu Anadoluda, tohumları için yetiştirilir.

Dış görünüş: 3-5 mm uzunlukta, sert, köşeli, üzeri ince pürtüklü, esmer kırmızı veya sarımsı esmer renkli, kokusuz ve hoş olmayan lezzetlidir. Tohumlar toz edilince kuvvetli ve özel bir koku duyulur.

Bileşim: Sabit yağ, müsilaj, fosforlu organik bileşikler (fitin), kolin, trigoneliin ve hidroliz sonucu diosgenin veren bir saponin taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Göğüs yumuşatıcı, balgam söktürücü ve müshil etkileri vardır. Eski devirlerden beri kullanılan bir kuvvet verici ve cinsel arzuyu arttırıcıdır, Pastırmanın üzerine sürülen “Çemen” isimli karışımın ana maddesini oluşturur. Bazı baharatın terkibine girer. Konyada şeker hastalığına karşı kullanılır. Bunun için çemen tohumu toz edilir ve bu tozdan, sabah ve akşam aç karnına, iki kahve kaşığı bir bardak su ile içilir (1). Tohumlardan hazırlanan lapa haricen çıbanların olgunlaştınl-masında kullanılır.

Kullanılış şekli: Toz 0.5-1 gr, günde birkaç defa, hap halinde. Dekoksiyon (% 5) günde 2-3 bardak.

Diğer İsimler: Buyotu, Çemenotu.

POY: Tohum alındıktan sonra geriye kalan meyva parçalarının toz edilmesi ile elde edilen bir üründür. Halen bilhassa İnegöl ve Karacabey köylerinde elde edilmektedir.amgısL

Açık san renkli, hafif kokulu ve lifli bir tozdur. İstanbul ve Bursa bölgelerinde baharat olarak kullanılır. Kullanılışı Bulgar göçmenleri tarafından başlatılmış ve zamanla yaygınlaşmıştır.