Cupressus sempervirens L. (Cupressaceae) türünün yeşil iken (kış aylarında) toplanıp kurutulmuş kozalaklarıdır. Olgunlaşmış kozalaklar etkisizdir. Bu tür, dallan dört köşeli olan ve kışın yaprak dökmeyen bir ağaçtır. Toros dağlarında (Antalya, İçel) doğal olarak yetişir. Mezarlıklar ve bahçelerde yetiştirilir.

1  – Vömel, A. ve ark.: Ruta graveolens L.’te tohum verimi üzerinde araştırma – Ege Üniv. Zir. Fak. Derg. Vamık Tayşi özel

sayısı 107(1979).

2 – Baytop, T.: Türkiyenin tıbbi ve zehirli bitküeri 245, İstanbul (1963).

Dalların dik (var. pyramidalis) veya yayık (var. horizontalis) olmasına göre iki varyeteye ayrılmaktadır.

Dış görünüş: Parlak gri renkli, 2-4 cm çapında, küremsi şekilli bir kozalaktır. Reçine kokulu ve buruk lezzetlidir.

Bileşim: Tanen ve uçucu yağ (% 0.4) taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Kabız, ateş düşürücü, terletici, idrar arttırıcı ve kan kesici etkileri bulunmakta-dık. Haricen basura ve kokulu ayak terlemelerine karşı kullanılmaktadır.

Eskiden beri, çocukların gece işemelerine karşı kullanılır. Yeni araştırmalar da bu etkinin varlığını doğrulamıştır (1).

Kullanılış şekli: Dahilen dekoksiyon (% 2-3), yemekler arasında bir Fincan içilir. Basura karşı servi kozalağı hulâsası ile hazırlanmış merhem veya süppozituvarlar kullanılır veyahutta servi kozalağı dekoksiyonu ile basur memeleri pansuman yapılır. Kokulu ayak terlemelerine karşı, ayaklar servi kozalağı dekoksiyonu (% 5) ile yıkanır ve ayaklar bir müddet bu dekoksiyon içinde tutulur.

On yaşından büyük çocukların gece işemelerini kesmek için, altı gün süreyle öğle ve akşam yemeklerinde çocuğa 30-40 damla servi kozalağı tentürii, bir fincan suya damlatılarak içirilir.