Piyojenik ve amip apseleri olmak üzere iki türlüdür. Piyojenik apseler daha ziyade apandisit komplikasypnu olarak ortaya çıkarlar. Amip apsesinin etkeni Entamoeba histolytica’dır.

Klinik tablo: Ateş, epigastrik ağrı, bulantı, titreme, öksürük, sağ omuz ağrısı, kusma, diyare ile başlar. Sarılık olabilir. Kilo kaybı görülür. Karaciğer büyümüştür. Sağ akciğerde railer duyulur. Plörezi, bazal matite ve atelektazi gelişebilir.

Laboratuar bulguları: Sedimantasyon çok hızlıdır. Belirgin lökositoz vardır. Sık sık aranırsa gaitada amip kistleri ve trofozoidler bulunabilir. Negatif bulgu teşhisi reddettirmez. Serolojik muayene, yaygın amöbiaziste Entamoeba histolytica’ya karşı olguların % 90 ında, amip apsesinde ise olguların tamamında pozitif çıkar. Çeşitli serolojik testler arasında en diagnostik olanları endirekt hemaglotinasyon ve endirekt immunfluoresans testleridir.

Tanı metotları: Ultrasonografi, komputer tomografi ve galyum sintigrafisi gibi metotlardan yararlanılmaktadır. Radyolojik tetkikle sağ diafragma yüksek pozisyonu, bazal kondansasyon ve plevra epanşmanı saptanır.

Tedavi

Amöbisit ilâçlar: Bunlar arasında en etkilisi ve seçkini metronidazol’dür. (Flagyl, Metrajil).

Dozaj: Günde 3 defa 750 mg olup 10-15 gün süre ile alınır. Ateş çabuk düşer. Şifa sağlanır.

Yan etkileri: Bulantı, başdönmesi, antabus etkisi. Bazı olgularda barsaklarda kalan amipler nedeniyle residivler görülebilir. O takdirde tedavi aynen tekrarlanır.

Cerrahî tedavi: Eskiden aspirasyon ve cerrahî drenaj alışılmış bir tedavi yöntemiydi, terkedilmiştir. Bugün artık en iyi tedavi medikal yöntemdir. Ancak perforasyon tehlikesi bulunanlarda ve apse büyüklüğü 12 cm yi aşanlarda aspirasyon gerekli olabilir.