Etiket: Böbrek Hastalıkları

Glomerülit (Nefrit)

Filtreler etkili çalışamadığı takdirde, protein ve kırmızı kan hücreleri idrara karışır. Kan dolaşımından eksilen protein vücudun bacaklar, yüz ve eller dahil her yerinde ödeme sebep olur. Bu nefrotik sendrom olarak adlandırılır ve yetişkinlerden ziyade çocuklarda görülür.Glomerülonefrit’in iki ayrı formu vardır: Akut ve kronik. Akut glomerülonefrit, ani ve ciddi semptomlar ortaya çıkarır ve acil tedavi gerektirir.

Kronik form aylarca süren bir süreç sonunda yavaş yavaş ortaya çıkar. Kronik glomerülonefrit gelip gider, kademeli olarak kötüleşir ve nihai olarak böbrek yetmezliğine sebep olur.

Glomerülonefrit‘in pek çok farklı sebebi vardır. Streptokoklara bağlı, özellikle deri veya boğaz enfeksiyonu ve glomerülonefrite götürecek immün reaksiyon, hastalığı tetikleyebilir.

Bağışıklık sisteminde anormalliklere sebep olan hastalıklar lupus ya da bakteriyal endokardit, gibi glomerülonefrite sebep olabilir. Hepatit B ve hepatit C de glomerülonefrite neden olabilir.

Bunlara ek olarak hem glomerülonefrite hem de akciğerlerde kanamaya sebep olan birbirinden farklı koşullar da mevcuttur. Glomerülonefrit, başka bir hastalık olmaksızın ya da bilinen sebepler gerçekleşmeksizin de ortaya çıkabilir.

SEMPTOMLAR
Ciddi akut glomerülonefrit, idrarın kırmızı veya duman rengi (hasar görmüş glomerüller yüzünden idrara karısan kırmızı kan hücrelerine bağlı olarak) olmasına, gribe benzer hissiyata, bulantıya, kusmaya ve yetersiz idrar üretimine neden olur. Vücut önce alt bacak ve bileklerde olmak üzere su toplar (nefrotik sendrom).

Daha hafif olan kronik glomerülonefritte hiç sendrom ortaya çıkmayabilir. Doktorunuz, başka sebeplerle istediği idrar testinizde, yüksek protein değeri bulabilir. Diğer insanlar, ise ürünlerindeki kanın sebep olduğu kırmızı ve duman rengi ürinin araştınlması sırasında teşhis edilirler.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Eğer kendinizde yukanda bahsi geçen semptomları görüyorsanız, doktorunuza başvurun. Doktorunuz, protein değerlerine ve kırmızı kan hücrelerine bakmak suretiyle idrar testi yapacaktır.

Eğer doktorunuz glomerülonefritten şüphelenirse sizden böbrek ujtrasonu, bilgisayarlı tomografi taraması veya damariçi piyelografisi isteyebilir. Pek çok vakada, teşhis için böbrek biyopsisi gerekir.

Akut glomerülonefritin tedavisi sebebine göre değişir. Bazen tedavi sadece tuzlu yiyecekler yemekten kaçınmaktan ve yiyeceklere tuz eklememekten, ürinasyonu düşürmek için diüretik ilaçlar almaktan ibaret olabilir.

Daha ciddi rahatsızlıklarda enflamasyonu, diüretikleri ve yüksek kan basıncından ve kansızlıktan kaynaklanan komplikasyonları azaltmak için kullanılan ilaçlan dengelemek için kortikosteroid tedavisi uygulanır. Bağışıklıkla ilgili çıkmasına engel olan ilaçlar da yazılabilir.
Kronik glomerülonefritin tedavisi, altında yatan her rahatsızlığın teşhis ve tedavi edilmesiyle başlar. Hastalığa eşlik eden yüksek kan basıncı ve kandaki protein kaybı için ilaç kullanılabilir.

Akut Böbrek Yetmezliği

Akut böbrek yetmezliğinin en önemli nedeni, böbreklere giden kan miktarındaki ani azalmadır. Bu azalma kanamadan kaynaklanabilir. Ameliyat sırasındaki kanamalar da buna dahildir.

Şok ve ciddi dehidrasyon da akut böbrek yetmezliğine sebep olabilir.
Akut böbrek yetmezliği aynı zamanda interstial nefrite sebep olan ilaçlardan, böbrek arterlerindeki daralmadan, prostat genişlemesi ile birlikte görülen böbreklerden idrar gelmesindeki kesintiden veya tümörlerden ve glomerulonefrit gibi böbreklerde başlayan hastalıklardan kaynaklanabilir.

bobrekTedavi olunmadığı takdirde, akut böbrek yetmezliği, hayati tehlikeye neden olabilir. Aralıklı olarak yapılacak diyaliz istenebilir. Akut böbrek yetmezliği altında yatan sebepler, tedavi edildiğinde gerileyebilir.

Ölüm riski, bağışıklıkla ilgili reaksiyonların ortaya çıkmasına engel olan ilaçlar kullanan, karaciğer, kalp ve akciğer kronik hastalıkları olan yaşlılar arasında daha yüksektir.

SEMPTOMLAR
Akut böbrek yetmezliği semptomları; idrar üretiminde azalma, bulantı, kusma ve iştahsızlıktır. Bacaklarınız sıvı birikimi nedeniyle şişebilir.

Yorgunluk, gerginlik, düzensiz ruh durumu gibi mental değişiklikler olabilir. Ruhsal karışıklık ve uyuşukluk, tedavi edilmeyen hastalarda komadan önce görülür.

Diğer semptomlar, böbrek yetmezliğine sebep olan koşullara bağlıdır. Bazı kişilerde hiç semptom görülmeyebilir. Böbreklerin fonksiyonları ile ilgili değişim, kişi başka sebeplerden dolayı kan testi yaptırdığında teşhis edilebilir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Eğer akut böbrek yetmezliğiniz olduğunu düşünüyorsanız doktorunuza veya hastaneye gidin. Doktorunuz böbrek yetmezliğini ortaya çıkaracak kan ve idrar testleri yapacaktır ve işlevini

yitirmiş böbreğin sebep olduğu diğer düzensizlikleri de ortaya çıkaracaktır.Bunlarla birlikte böbrek biyopsisi , ultrason testi, abdominal röntgen veya bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme taraması yaptırmanız gerekebilir.

Tedavinin amacı, altında yatan sebeplerin tedavisi ve böbrek yetmezliğinin ilerlemesinin durdurulmasıdır. Sebebine bağlı olarak hastalık, birkaç gün, birkaç hafta ya da birkaç ay içinde geriler.
Aynı zamanda, aşın sıvı ve atık birikiminden kaçınmak gerekebilir.

Protein alımınız, böbreklerin onu işlemesini engellemek için kısıtlanabilir. Diüretikler sıvı boşaltımım artırmak için verilebilir.Kandaki potasyum seviyesini kontrol edebilmek için başka ilaçlar da kullanılabilir. Eğer böbreklerinizdeki hasar ciddi ise diyalize ihtiyacınız olabilir.

Aynı zamanda renal yetmezliği olarak da bilinen kronik böbrek yetmezliği, sağlıksız böbreğin kandaki atıkları süzmedeki yetersizliğini ifade eder.

Akut böbrek yetmezliği böbreğin aniden işlevini yitirmesidir. Çok ciddi olabildiği gibi, insanlar çoğunlukla iyileşir ve sebebiyet veren nedenler giderilince böbrek fonksiyonları normale döner.

Kronik böbrek yetmezliği birkaç yıl içinde oluşan böbrek fonksiyon kaybıdır. Kronik böbrek yetmezliği bitiş safhası böbrek yetmezliği ile sonuçlanır ve diyaliz veya böbrek nakli gerektirir.

İdrar testiyle böbrek kanseri tanısı

Tanısı zor olan böbrek kanserinin basit bir idrar testiyle ilk gelişim aşamasında teşhis edilebildiği bildirildi. Amerikalı bilim adamlarının konuyla ilgili araştırmaları Cancer Research dergisinde yayımlandı. Böbrekte meydana gelen kanser hastalıkların tümü görüntüleme teknikleriyle saptanabiliyordu.

Böbrek kanseri sinsi bir şekilde gelişir. Hastalık henüz herhangi bir rahatsızlık vermeden önce, metastazlar oluşur ve bedende yayılmaya başlar. Daha sonra idrarda kan gibi ağrısız belirtiler ortaya çıkmaya başladığında kanser tedavi edilmeyecek kadar ilerlemiş olur. Bu tür kanser bilgisayarlı veya manyetik rezonans tomografisiyle saptanır. Fox-Chase Kanser Araştırma Merkezi’nden Paul Cairns tarafından geliştirilen yeni bir idrar testiyle hastalık kolay bir şekilde teşhis edilebiliyor. Araştırmacı, hastanın idrar örneğiyle, kalıtımda ölen hücreleri kontrol ediyor. Eğer hastada böbrek kanseri var ise, normalde hücrelerin büyümelerini engelleyen tümör önleyici genler işlevlerini yitirmiş oluyor. İşte bu genlerin etkinlik motifleri araştırmacılara böbrekte kanserin varlığı (veya yokluğu) hakkında bilgi veriyor. Yeni idrar testi ilk deneylerde gayet güvenirli sonuçlar vermiş. 30 böbrek kanseri vakasından 27’si henüz birinci evresinde yani tümörün henüz yayılmadığı evrede saptanabilmiş. Yeni tanı yöntemi hastalar için de avantajlı. Sonuçta, çok fazla zaman ve para gerektirmeyen test ayrıca gelişkin aparatlar olmaksızın uygulanıyor. Bilim adamları şimdi sonuçların kesin olarak kanıtlanmasından sonra testin erken tanı kontrollerinde rutin olarak kullanılmasını umuyorlar. 

Tanısı zor olan böbrek kanserinin basit bir idrar testiyle ilk gelişim aşamasında teşhis edilebildiği bildirildi. Amerikalı bilim adamlarının konuyla ilgili araştırmaları Cancer Research dergisinde yayımlandı. Böbrekte meydana gelen kanser hastalıkların tümü görüntüleme teknikleriyle saptanabiliyordu.

Polikistik Böbrek Hastalığı

Polikistik böbrek hastalığı, ABD’de yaklaşık yarım milyon yetişkini ve nadir görülen bir formu da çocuklan etkiler ve genellikle erken çocuklukta görülür. Polikistik böbrek hastalığı olan pek çok çocukta ileride kronik böbrek yetmezliği görülebilir.

İlerleyen yaşlarda hastalık daha yumuşak geçirilmekle beraber, bir takım minör böbrek yetmezliği sorunları ortaya çıkabilir. Kistleri olan yetişkinlerde bu kistler sayıca fazla ve geniştirler. Kistler, yüksek tansiyona ve kronik böbrek yetmezliğine sebep olabilir.

Polikistik böbrek hastalığı olan insanlarda böbrek taşı ve/veya karaciğer kisti görülme olasılığı yüksektir.

SEMPTOMLAR
Polikistik böbrek hastalığı çoğu insanda yüksek tansiyondan başka semptom göstermez. Hastalık, sırtta ve üst kısımlarda ağrı, geceleri sık idrara çıkma, böbrek taşı oluşumu ve idrarda kan gibi belirtiler gösterebilir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Eğer ailenizde polikistik böbrek hastalığı geçmişi olan var ise doktorunuz, ultrason, manyetik rezonans görüntüleme yöntemi ya da bilgisayarlı tomografi taraması ile böbreklerinizi inceleyebilir. Bazen polikistik böbrek hastalığı tanısı, başka bir neden için bu taramalar yapılırken ortaya çıkar. Polikistik böbrek hastalığından kaçınmanın yolu yoktur. Eğer hastalık kronik böbrek yetmezliğine çeviriyorsa ya da hastalık son aşamasındaysa, diyaliz veya böbrek nakli gerekebilir.

Basit Böbrek Kistleri

Basit, genellikle de tek böbrek kistleri bir ya da iki böbrekte görülen yumuşak, sıvı dolu keseciklerdir. Yaygındırlar ve 50 yaş üzerindeki insanların yaklaşık % 50sinde en az bir kere görülür. Basit böbrek kistleri nadiren semptom ortaya çıkarırlar ve genellikle iyi huyludurlar. Doktorunuz kisti, manyetik rezonans görüntüleme ya da başka bir amaç için abdomende ultrason gibi bir görüntüleme prosedürü uygularken bulabilir.Bir kist çok büyük değilse ve diğer organlara baskı yapmıyorsa ya da sırtta ve abdomende bir ağrıya sebep olmuyorsa doktorlar genellikle tedavi önermezler.

Kist, baskıyı azaltmak için bir iğne yardımıyla boşaltılır. Bu kistler nadiren kanserli olsa da yine de sıvının içinde kanserojen hücrelerin olup olmadığının anlaşılması için incelenmesi gerekir.
Drenajdan sonra kistler yeniden ortaya çıkabilir. Laparoskopik ameliyatı kistlerin kalıcı olarak ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir.

Kronik Böbrek Yetmezliği

Bir kaç yılda oluşan bu bozuklukta böbrek zaman içinde idrar yolu ile vücuttan kandaki atıklar süzme kabiliyetini yitirir. Sonuç olarak, ilk etapta belirgin olmayan semptomlara yol açan, kanda toksin ve sıvı birikmesi olur. Bu nedenle böbrek tamamen fonksiyonlarını kaybedene kadar semptom gözlenmeyebilir.Kronik böbrek yetmezliğine yol açan hastalıkların başında diyabet ve yüksek tansiyon gelir, özellikle tedavi ile kontrol altında tutulmazlarsa.

Kronik böbrek yetmezliğine sebebiyet veren diğer durumlar; glomerulonephritis , polycystic böbrek hastalığı, vesicoureteral reflü ve tekrarlayan pyelonephritis olabilir. Cıva veya kurşun gibi maddeler dışında aşırı dozda alınan ilaçlar da zaman içinde böbreklere hasar verebilir.

Böbrek yetmezliğinden kaynaklanan kandaki kimyasal ve sıvı dengesizliği kalp ve sinir sistemi dahil vücudun bütün sisteminde komplikasyonlara yol açar. Örneğin kandaki potasyum seviyesinde artış olması durumunda (böbreklerin fazla potasyumu atamamasından dolayı), kalp durur. Ayrıca böbrekler normalde önemli hormonları da üretir; bu hormonların üretilme durumunda komplikasyonlar ortaya çıkar.

Örnek olarak, böbrekler alyuvar kan hücrelerinin üretilmesini etkileyen eritropoetin adında bir hormon üretir. Kronik böbrek yetmezliğinde vücut daha az alyuvar üretilir ve bu da anemi ile sonuçlanır .Böbrekler ayrıca tansiyonu ve kemik sertliğini kontrol eden hormonları üretirler. Kronik böbrek yetmezliğinde yüksek tansiyonunuz ve osteomalazi olabilir.

BİTİŞ-SAFHASI BÖBREK YETMEZLİĞİ

Bitiş-safhası böbrek yetmezliği, böbreklerin normal fonksiyonunun %10 un altına gerilediği zaman ve böbreklerin hayati önem taşıyan vücuttaki su ve atıkları, gereği gibi atamadığı durumlarda oluşur. Bu durumda böbreğin yerine getiremediği fonksiyonu diyaliz aracılığı ile veya böbrek nakli ile gerçekleştirmek gerekir.Bitiş-safhası böbrek yetmezliği ve semptomlarına üremi adı verilir.Bitiş-safhası böbrek yetmezliği olanların çoğunu, diyabetler oluşturur.

SEMPTOMLAR

Kronik böbrek yetmezliğinin belirtilerinden biri, günlük idrar miktarındaki azalmadır (sıklık önemli değildir). Bu belirti, hastalık çok ilerleyinceye kadar görülmeyebilir.Diğer semptomlar zaman içinde belirirler. Kendinizi yorgun, halsiz, bulantılı ve iştahsız hissedebilirsiniz.

Bitiş-safhası böbrek yetmezliği, vücuttaki toksinlerin yeterince filtre edilememesinden dolayı oluşan ciddi semptomlarla tanımlanır. Sıvı birikimi ve anemi nedeni ile halsizlik, deride kaşıntı, baş ağrısı, kusma, sersemlik, kriz, ve nefes darlığı hissedebilirsiniz.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Böbrek yetmezliğinin safhasına göre, doktorunuz hastalığın ilerlemesini ve bitiş-safhasında böbrek yetmezliğini önlemek için tedavi konusunda tavsiyelerde bulunur.

Eğer mümkünse böbreğe hasar veren faktörleri tedavi etmek Önemlidir.Diğer tedavi yöntemleri, hasarlı böbreğin yol açtığı problemleri gidermeye odaklıdır.Anemisi olan bir hastaya alyuvar üretimini tetikleyen eritropoietin hormonu enjekte edilir.Kanın yeterli düzeyde süzülmemesinden dolayı biriken fosfatın yol açtığı osteomalaziyi önlemek için D vitamini ve kalsiyum yardımcı olur.

Yeterli miktarda kalori alabilmeniz için sağlıklı beslenme ve düzgün bir diyet şarttır. Böbreklerinize aşın yüklenmemek için protein tüketiminizi kısıtlamanız önerilir.Doktorunuz yüksek karbonhidratlı ve dengeli tuz ve sıvılardan oluşan bir diyet önerecektir.Doktorunuza danışmadan sakın ilaç kullanmayın. Fonksiyonları azalmış böbreğiniz olduğu için bu ilaçlar kanınızda zararlı bir düzeyde birikebilir.

Diyetinizi planlamaya yardımcı olacak diyetisyen, hemşire ve nefrologdan (böbrek problemleri üzerine uzmanlaşmış doktor) oluşan bir ekipten yardım alabilirsiniz. Günlük tükettiğiniz su miktarı ve ürettiğiniz idrarı not etmeniz istenebilir.

Bitiş-safhası böbrek hastalığına yakalanmış olan hastalar, genelde doktorları tarafından kronik böbrek yetmezliğine karşı 10 ila 20 yıl boyunca takibe alınırlar ve verilen tedaviye uyarlar.

Kronik Böbrek Yetmezliği: Doktorunuzu Ziyaret Etdiginizde

DOKTORNUZLA KONUŞMANIZ GEREKEN SORULAR:
■ Düzgün bir diyet izliyor musunuz? Diyetiniz size düzgün izah edildi mi?
■ Enerji seviyeniz nedir? Son ziyaretinizden bu yana bir değişme oldu mu?
■ İştahınızda azalma, kilo kaybı, bulantı veya kusma var mı?
■ Akşamları uyumakta zorluk çekiyor musunuz?
■ Odaklanmakta veya hafızanızda zorluk yaşıyor musunuz?
■ Nefes darlığı ya da göğüs ağrısı hissediyor musunuz?
■ Deriniz kaşınıyor mu?
■ Üşüyor musunuz?
■ İdrarınızı daha çok ya da daha az mı yapıyorsunuz?
■ Reçeteli veya reçetesiz ilaçlarınızı kullanıyor musunuz?
■ Böbrek hastalığınız aileden mi geliyor? Diğer aile üyelerinin test edilmesi faydalı olur mu?
■ Hastalığınızın ilerlemesini yavaşlatmak için ne yapabilirsiniz?
■ Diyalize ihtiyaç duyacak mısınız?
■ Böbrek nakline ihtiyacınız olacak mı? Nakil için listeye nasıl alınırsınız? Aile üyesi size böbrek bağışlayabilir mi? Eşiniz ya da arkadaşınız size böbrek bağışlayabilir mi?

DOKTORUNUZ AŞAĞIDAKİ TAHLİLLERİ İSTEYEBİLİR:
■ Kandaki mineral ve tuzların oranı (sodyum, potasyum, klor, bikarbonat, kalsiyum, magnezyum, ve fosfor gibi)
■ Böbrek fonksiyonları için test (kan üre nitrojeni ve creatinine)
■ Kan hücreleri sayımı (anemia olup olmadığına bakmak için)
■ Creatinine ve protein ölçümleri için 24 saatlik idrar biriktirme ve testi (sadece periyodik olarak)