Hyacinîhus orientalis L. (Liliaceae) türünün taze soğanıdır. Bu tür 15-20 cm yükseklikte, çok yıllık, otsu bir bitkidir. Çiçekler 6 parçalı, kuvvetli kokulu, açık veya koyu mavi renkli ve kısa saplıdır. 5-15 çiçek gövde üzerinde seyrek bir salkım yapar. Güneydoğu Anadolu dağlarında yabani olarak yetişir. Birçok bahçe çeşitleri süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir.

Yumruları haricen yumuşatıcı ve çıban açıcı olarak kullanılır. Soğan ezilir, sütte pişirilir ve elde edilen merhem çıban üzerine sürülür. Tohumları eskiden iştah açıcı, sarılık ve belsoğukluğunu tedavi edici olarak dahilen kullanılırdı.

Evliya Çelebi, Belen (Antakya) dağlarında yetişen sümbüller hakkında şöyle yazmaktadır (1):

“Dağlarında olan sümbül ve müşki rûmisi, sahraları süsleyip (Bakras sümbülü ve müşk-i rûmisi) (2) diye meşhurdur. Mevsiminde insanın dimağını kokulandırır. Halkm işleri, bağ ve bahçe dağlarında çiçek soğanları çıkarıp İstanbul’a ve diğer şehirlere götürüp satmaktır”.

Osmanlılar döneminde çok sevilen bîr süs bitkisi idi. Bu dönemde yetiştirilen sümbül çeşitlerinin renkli resim ve isimlerini taşıyan bir elyazması Topkapı Sarayı Kütüphanesinde bulunmaktadır (3).