Bazı Euphorbia (Euphorbiaceae) türleri (E. aleppica L., E. amygdaioides L., E. chamaesyce L., E. peplis L. ve diğerleri)’nin taze yapraklı dallarıdır (1). Euphorbia türleri bir veya çok yıllık, beyaz sütlü bitkilerdir. Türkiyede 80 kadar Euphorbia türünün bulunduğu bilinmektedir.

Süt içinde rezin, kauçuk, nişasta ve enzimler bulunur. Tohumlan bir sabit yağ taşımaktadır.

Euphorbia türlerinin sütü tahriş edici ve kuvvetli bir müshil etkiye sahiptir. Tohumlarında bulunan yağ da müshil özelliktedir. Bu nedenle eskiden bu bitkilerin sütü veya yağı müshil olarak kullanılırdı. Çok tahriş edici olduğundan halen dahilen kullanılışı terkedilmiştir. Haricen sütü siğillere karşı kullanılmaktadır. Taze bitkiden elde edilen süt hergün bir defa siğil üzerine sürülür. Bir hafta içinde siğillerin kaybolduğu görülmektedir.

Taze dalların veya tohumlarının ekmek içi veya kıyma ile ezilmesi ile elde edilen karışım, göl veya derelerde, balık avlamak için kullanılmaktadır. Zararlı bir usuldür. Zira bu karışımı yiyen yavruların da yokolmasına sebep olur.

Diğer isimler: Neblulotu, Sütlüceotu, Şebrem.

E. apios L. (Bırçalık (Sungurlu), Burçalak (Antalya), Fıçıotu): 5-20 cm yükseklikte, çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Kökleri 2-7 cm uzunlukta ve turp biçimindedir. Kökler müshil etkiye sahiptir. Yüksek miktarlarda yendiği zaman, kusma ve ishal ile belirlenen zehirlenme yapar.

Diğer isimler: Deli pürçek, Deli havuç (Sivas: Divriği).

E. biglandulosa Desf.: Bu türün çiçek durumları Anadoluda yün ipliğini sarı renge boyamak için kullanılmaktadır.

E. helioscopia L. (Sarı sütleğen, Seherotu): 10-50 cm yükseklikte, bir yıllık, otsu bir bitkidir. Türkiyede yaygın bir türdür.

Sütü rezin, kauçuk ve nişasta taşımaktadır. Kuvvetli müshil etkiye sahiptir. Çok tahriş edici oldu-

ğundan ancak haricen kullanılmalıdır.,

Haricen siğillere karşı ve romatizma ağrılarında kızartıcı ve ağrı giderici olarak kullanılabilir.

Kökleri eskiden beri müshil olarak kullanılmaktadır (2).

E. İathyrİs L. (Hubbüsselâtin, Müshil ferbiyon): 1-1.5 m yükseklikte, iki yıllık, otsu bir bitkidir. Kuzey Anadolu bölgesinde bulunur. Tedavide tohumları ve bunlardan elde edilen yağ müshil olarak kullanılır. Hint yağı’nın tedaviye girmesinden önce mühim bir drog idi. Çok tahriş edici olması nedeniyle bugün kullanılışı azalmıştır.

Toz haline getirilmiş 6-12 tohum dahilen alındığı zaman kuvvetli bir ishal görülür. Tohum yağı, hap yapılarak alınır. Bir defalık miktar 0.30-1 gr arasındadır. Bu miktarların üstünde kanlı ishaller yapar. Tehlikeli bir drogdur.

E. macroclada Boiss. (Syn: E. tinctoria Boiss. et Huet ex Boiss.): 70 cm kadar yükselebilen, çok dallı, yaprakları uzunca oval şekilli, çok yıllık, otsu bir türdür. Orta ve Güney Anadoluda yaygın bir bitkidir.

Sütü kuvvetli müshil etkiye sahiptir. Kırsal bölgelerde müshil olarak kullanılmaktadır (3).