Veratrum albüm L. (Liliaceae) türünün kurutulmuş rizom ve kökleridir. Bu tür 50-100 cm yüksek_: likte, yeşilimsibeyaz çiçekli, çok yıllık yş j3tsu bir bitkidir. Yapraklar büyük, boyuna belirgin damarlı, kath ve sivri uçludur. Kuzeydoğu Anadolu dağları (Ziğana dağîarı)’mn orman açıklıklanndaki çayırlardayetişir

tekurutulur (Resim : 95 ve 96).

Dış görünüşü: 5-10 cm uzunlukta, küçük bir havuç biçiminde, 1.5-2 cm çapında, üzeri soluk siyah renkli ve kök kalıntıları ile kaplıdır. Tadı acı olup tozu şiddetle aksırtır.

Bileşim: Alkaloitler (jervin, protojervin, veratridin ve diğerleri) taşımaktadır. Anadolu menşeli köklerde ortalama olarak % 0.50 oranında alkaloit bulunduğu saptanmıştır (1,2).

Etki ve kullanılış: Aksırtıcı, kızartıcı ve ishal yapıcı etkilere sahiptir. Çok tahriş edici olduğundan halen drog dahilen kullanılmamaktadır. İnfusyon (% 0.5) haricen bazı deri hastalıklarına ve vücut parazitlerine (uyuz) karşı kullanılmaktadır.

Memleketimizde bugün bilhassa, nezle sonucu meydana gelen tıkanıklıklarda burnu açmak için, enfiye şeklinde kullanılmaktadır. Rizomun iç kısmı bir çakı ile kazınır ve elde edilen toz buruna çekilir. Bu nedenle drog İstanbul aktarlarında “Kökenfıye” veya “Suut kökü” (Arapça suut: enfiye) ismiyle satılmaktadır.

Dioscorides döneminden beri Doğu ülkelerinde kullanılan bir drogdur.

Bazı yayınlarda bu âıogunAchiîleaptarmica L., Cyperus longus L., Delphinium veya Helleborus türlerinden elde edildiği kayıtlı (3, 4, 5) ise de, halen İstanbul aktarlarında satılan drog, bu türlerden hiçbirine ait değildir.

Diğer isimler: Akçöpİeme, Beyaz çöpleme, Beyaz harbak, Dokuztepeli, Harbak ebyaz, Kunduz kökü, Kökenfiye, Suut kökü.

Toksikolojik etki: Bütün bitki zehirlidir. İnsanlarda zehirlenme nadir görülür. Bu da kökünün ilaç olarak kullanılması sırasında, tıbbi miktarın üstündeki miktarlarda drog alınmasına bağlıdır. Öldürücü doz 1-2 gr arasında değişmektedir. Karın ağnsı, ishal ve kusma ile kendini gösteren bir zehirlenme yapar. Ölüm kalp durması ile meydana gelir. Memleketimizde bilhassa genç hayvanlarda (kuzu, buzağı, tay) ishal ile meydana gelen öldürücü zehirlenmeler yapmaktadır.