Cilt Kanserini Önlemek

■ Geniş kenarlı bir şapka ve güneş gözlüğü kullanınız.
■ Gözlerinizi ultraviyole (UV) ışınlara karşı koruyan bir güneş gözlüğü kullanınız.
■ Uzun kollu kıyafetler ve uzun pantolonlar giyiniz.

RİSK AZALTAN STRATEJİLER
Cilt kanserinin gelişmesini önlemek için almanız gereken bazı önlemler şunlardır:

■ İlaçlarınızı kontrol ediniz. Reçeteyle satılan bazı ilaçlar ve reçetesiz satılan bazı preparatlar, cildi­nizin güneşten daha kolay hasar görmesine neden olabilir. Bunlar; alfa hidroksil asitler, tretinoin gibi akne ilaçları, antidepresanlar ve idrar söktürücüler ile bazı antibiyotikleri, antihistaminleri ve sakinleştirici­leri kapsar. Doktorunuza, kullandığınız ilacın güneşte riski arttırıp arttırmadığını sorunuz.

■ Geçmişiniz (Öykünüz) hakkında bilgi sahibi olunuz. Açık renk ten ve saç, çocukken güneşe maruz kalma ve ailede cilt kanseri öyküsü, cilt kanserinize yakalanma riskinizi arttırır (bkz. Melanom Riski,

■ Benlerinizi gözlemleyiniz. Mevcut benleri­nizi, habis (kötü huylu) melanom belirtisi olabilecek herhangi bir değişikliğe karşı dikkatle takip ediniz

cilt2

■ Cildinizi düzenli olarak kontrol ediniz.Yüzünüz (her yüz kılının altını kontrol ediniz), boynunuz, kollarınız, sırtınız, kalçalarınız, ayakla­rınız (tabanlarınız da dahil olmak üzere) ile el ve ayak tırnaklarınızın altı da dahil olmak üzere tüm vücudu­nuzu tetkik etmenize yardımcı olması için bir ayna kullanınız. Başınızı tetkik edebilmek için saçlarınızı ayırmak üzere birfön makinesi kullanınız. Yeni bir ben ya da şüpheli görünen bir alan fark ederseniz, hemen doktorunuzu görünüz.

■ Düzenli olarak kontrol yaptırınız. Eğer risk altındaysanız , düzenli sağlık kontrolü (check-up) yaptırmayı aksatmayınız.
■ Güvenli bir şekilde güneşleniniz.
■ Özellikle sabahlO ila öğleden sonra2 arasında, güneşe doğrudan maruz kalmaktan kaçınınız.
■ Kışın ve bulutlu günlerde bile koruyucu bir güneş kremi kullanınız.

GÜNEŞİ ENGELLEMEK
Cilt kanserini önlemek için çaba gösterirken bronzlaşmaktan da vazgeçmelisiniz. Koruyucu güneş kremleri bunun için gerekli bir araçtır. İki farklı türde koruyucu güneş kremi mevcuttur:
Kimyasal güneş koruyucular, deri pigmenti olan melanini (cilt kanserine karşı vücudun kendi savun­ması) taklit eden maddeler içerir ve hatta güneşin neden olduğu bazı hasarları yok edebilir. Güneş ışınları, cilde zarar veren UV ışınlar içerir. UV-A ışınları tenin bronzlaşmasına ve uzun süreli cilt hasarına neden olur ama güneş yanığına neden olmaz. UV-B ışınları ise tenin bronzlaşmasına, ciltte hasara ve güneş yanığına neden olur. Güneş koruma faktörü (5PF), bir ürünün etkinli­ğini gösteren standardize edilmiş bir ölçüdür.

Doğru kimyasal güneş koruyucuyu seçmek için dikkat edilmesi gereken birkaç nokta aşağıda belirtilmiştir:

■ 15 SPF koruma faktörü çoğu kişiye uygundur. 15 SPF’den daha yüksek koruma faktörlü bir güneş kremi biraz daha iyidir. Ama nadiren ödenen parayı hak eder. 15 SPF’den daha düşük koruma faktörü, açık tenli kişiler için nadiren yeterlidir.
■ Hem UV-A hem de UV-B ışınlarını engelleyen geniş spektrumlu bir güneş kremi seçiniz.
■ Akneye yatkınsanız, suda çıkmayan jel bazlı bir ürün tercih ediniz. Yağ bazlı ürünler gözenekleri tıkayarak aknenin kötüleşmesine neden olabilir.
■ Alerjik reaksiyonları önlemek ve böceklerin ilgisini çekmemek için kokusuz ürünleri tercih ediniz.
■ Güneş kreminizi dışarıya çıkmadan önce sürünüz ve eğer suda iseniz bir saatte bir tazeleyiniz.
Sunblock olarak da bilinen fiziksel güneş koruyucu kremler, UV ışınlarına karşı opak, bu nedenle de gözle görülebilen, bir bariyer oluştururlar. Çinko oksit içeren ürünler, yaygın olarak bulunabilen sunblock ürünlerden biridir.

TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Doktorunuz Kaposi sarkumu biyopsi (laboratuvarda incelenmek üzere küçük bir parça dokunun alınması) yaparak teşhis eder. Tedavi, hastalığın seyrine bağlıdır. HIV’li kişilerde, bağımsız nodüller alınabilir ya da bu nodüllere antikanser (kanser önleyici) ilaçlar enjekte edilebilir. Tümörler sıklıkla birkaç ay içinde nükset­melerine (yinelemelerine) rağmen, radyasyon tedavisine iyi yanıt verirler. Daha az saldırgan türde Kaposi sarkomu olan birey­lerde bu tedavi genellikle işe yarar.