Juniperus communis L. (Cupressaceae) türünün olgun kozalaklarıdır. Bu tür 1-7 m yükseklikte, kışın yaprağını dökmeyen bir ağaççıktır. Yapraklar dar, sivri uçlu ve 6-18 mm uzunlukta. Meyva 6-9 mm büyüklüğünde, 3 tohumlu, önce yeşil ve olgunlukta parlak mavimsi siyah renklidir. Üzerinde ince bir mum tabakası bulunur. Orta Avrupada yaygın bir bitkidir. Memleketimizde yalnız Trakyada ve az miktarda bulunur (1).

Dış görünüşü: 5-8 mm çapında, küre biçiminde ve siyahımsı mor renklidir. Kokusu reçinemsi, tadı ise baharlıdır.

Bileşim: Şekerler (glikoz, sakkaroz), organik asitler, reçineli bileşikler, acı madde ve uçucu yağ (% 0.5-2) taşımaktadır.

Etki ve kullanılış: Orta çağda her derde deva bir ilâç olarak bilinirdi. İdrar arttırıcı, terletici, mi-devi ve antiseptik özellikleri vardır. Dahilen yüksek miktarlarda veya uzun süre alındığında böbrekleri tahriş eder ve kanlı idrar gelmesine neden olur.

Halen bilhassa kozalak kullanılmaktadır. Eskiden odunu ve uçucu yağı da kullanılırdı.

Meyvalannın suda ezilerek fermentasyonu sonucu elde edilen karışımın distilasyonu sonucu “Gin” (Türkçe cin) denilen içki hazırlanır. Bu içki halen bilhassa kuzey ülkelerinde (İngiltere) kullanılmaktadır. 

Ardıç meyvası alındığında idrar menekşe kokusu kazanır. Bu nedenle eskiden Romalı kadınlar tarafından çok kullanılırdı.

Kullanılış şekli: İnfuşyon (% 1-2), günde 2-3 bardak içilir. Uçucu yağ, haricen romatizma ağrılarım dindirici olarak, 10 gr uçucu yağın 100 gr zeytin yağındaki karışımı ile ağrıyan yer ovulur. Uçucu .yağ dahilen günde 2-6 damla, suya veya kesme şekere damlatılarak, alınır.

Baytop, A.: Quelques notes sur la fiore de la Turquİe d’Europe, IV-îstanbul Ünîv. Ecz. Fak. Mecm. 8: 109 (1972).

XV

Diğer isimler: Ardıç tohumu, Cücek (Kayseri: Develi ve Adana: Belen köy, Bican).

Olgun kozalaklarında % 1.45 oranında uçucu yağ bulunmaktadır (1).

Bu türden elde edilen meyvalar, memleketimizde çok nadir olan J’.communis türünün meyvalan yerine kullanılabilir (1).

Katıştırma: Halen aktarlarda bu drog yerine J. oxycedrus L. (Katranardıcı) türünün kozalakları satılmaktadır. Bu türün kozaklarının olgunlukta 8-12 mm çapında (tıbbi olarak kullanılan drogdan daha büyük) ve kızılımsı kahve renkli olması ile tıbbi ardıç meyvasından kolaylıkla ayırt edilebilir.